Zasób Archiwum i Biblioteki Krakowskiej Kapituły Katedralnej ​

Dokumenty pergaminowe

Dokumenty pergaminowe to świadectwa spisane o charakterze prawnym, zredagowane według określonych formuł. Tak jak w każdym archiwum, w Archiwum kapitulnym na Wawelu jest to zbiór najważniejszy; on niejako formował i instytucjonalizował archiwum kapitulne. Trzeba podkreślić, iż archiwum kapitulne to głównie archiwum odbiorcy stąd znajdujący się w nim zbiór pergaminów zawiera dokumenty wystawione przez papieży, książąt, królów, biskupów, etc i przechowywane przez prałatów i kanoników katedralnych. Niektóre dokumenty budziły powszechne zainteresowanie poprzez swą treść odnoszącą się do historii kościelnej czy państwowej w dzisiejszym tego słowa znaczeniu.

Aktualnie AiBKKK przechowuje ponad 1000 pergaminów, spajających ponad 800 lat historii. Ponad połowa (ok. 600) to dokumenty średniowieczne.

 

Katalog kartkowy dokumentów pergaminowych opracowany w latach 20. XX w. przez  Adama Chmiela i Kazimierza Kaczmarczyka dostępny jest w lektorium. Trwają prace nad nowym katalogiem.

W katalogu tym, w opisach dokumentów pergaminowych zaznaczono te, które zostały wydane w Kodeksie Dyplomatycznym Katedry Krakowskiej opracowanym Franciszka Piekosińskiego pod starymi sygnaturami.

F. Piekosiński, Kodeks dyplomatyczny katedry krakowskiej ś. Wacława, cz. 1: obejmująca rzeczy od roku 1166 do roku 1366, Kraków 1874.

F. Piekosiński, Kodeks dyplomatyczny katedry krakowskiej ś. Wacława, cz. 2: obejmująca rzeczy od roku 1367 do roku 1423, Kraków 1883.

 

Później edycji dokumentów podjął się także Stanisław Kuraś: 

Zbiór dokumentów katedry i diecezji krakowskiej, cz. 1: 10631415,
ed. S. Kuraś w: „Materiały do Dziejów Kościoła w Polsce, t. 1, Lublin 1965.

 

Zbiór dokumentów katedry i diecezji krakowskiej, cz. 2:
1416
1450, ed. S. Kuraś, w: Materiały do Dziejów Kościoła w
Polsce
, t. 4, Lublin 1973.

 

W naszych zbiorach posiadamy zdjęcia przechowywanych przez nas dokumentów pergaminowych. 

Sygnatura zbioru: Kraków, AiBKKK, D. perg.


Asyż, 17 września 1253 r.
Littera canonizationis beati Stanislai
Papież Innocenty IV, kieruje do całego Kościoła powszechnego (adresuje do wszystkich zwierzchników kościołów i klasztorów) dokument w sprawie dokonanej kanonizacji św. Stanisława Biskupa i Męczennika.
Dokument opatrzony pieczęcią ołowianą zwaną bullą (na rewersie: głowy apostołów Piotra i Pawła, wewnątrz krzyż i napis „S[anctus]PA[ulus]”, „S[anctus]PE[trus]”, na awersie imię papieża: INNOCENTIUS PP IIII), zawieszoną na sznurku jedwabnym czerwono-żółtym.

Kraków, AiBKKK, D. perg. 28

 

Krewo, 14 sierpnia 1385
Akt unii polsko-litewskiej w Krewie: Ratyfikacja układów o małżeństwo Jagiełły i Jadwigi
Dokument dotyczy warunków zawarcia planowanego małżeństwa między Jadwigą , królem Polski, a Jagiełłą, wielkim księciem litewskim. Ostatni warunek brzmi: „w końcu ten książę Jagiełło przyrzeka także ziemie swoje Litwy i Rusi przyłączyć (applicare) wieczyście do Korony Królestwa Polskiego”.

Kraków, AiBKKK, D. perg. 188

 

 

UNESCO_Logo.jpg (600×300)Dokument ten wpisano w 2014 r. na Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata


Kraków, 28 lipca 1543 r.
Piotr Gamrat, arcybiskup gnieźnieński i biskup krakowski potwierdza ustanowienie przez króla Zygmunta I Kolegium Rorantystów w katedrze krakowskiej i uposażenie czynszami na żupach wielickich i bocheńskich, cle krakowskim i dobrach ziemskich z podkrakowskich wsi.

Kraków, AiBKKK, D. perg. 1184