Zasób Archiwum i Biblioteki Krakowskiej Kapituły Katedralnej ​

Pieczęcie luźne

Zbiór pieczęci „luźnych” tzn. oderwanych od dokumentu w Archiwum kapitulnym na Wawelu, przedstawia bardzo ciekawy materiał sfragistyczny. W zbiorze tym znajdują się sigilla: królewskie i książęce (Kazimierz Wielki, Ludwik Węgierski, Bolesław Wstydliwy, Kazimierz Jagiellończyk, Władysław Jagiełło, Władysław Łokietek, Zygmunt I Stary, Wacław książę cieszyński, Elżbieta królowa polski, Zygmunt August, Władysław III Warneńczyk, Zygmunt III Waza), biskupie (Iwo Odrowąż, Fulko abp gnieźnieński, Bernard Maciejowski Jan Rzeszowski, Piotr Myszkowski, Piotr Gamrat, Jan Latalski abp gnieźnieński, Jan Albert Waza, Jan Konarski, Marcin Szyszkowski, Paweł z Przemankowa, Zbigniew Oleśnicki, Wojciech Jastrzębiec, Piotr Tomicki, Piotr Tylicki, Jerzy Radziwiłł, Jakub Zadzik, Andrzej Trzebicki, Piotr Gembicki), kapituły krakowskiej – zarówno pieczęć większa jak i mniejsza.

 

W sumie zbiór „luźnych” pieczęci liczy 200 sigilli oderwanych od dokumentów dziś niezidentyfikowanych od jakich dokumentów pochodzą.

 

Pieczęcie kapituły przedstawiały: katedrę, patronów miejscowego kościoła katedralnego – św. Wacława i św. Stanisława. W krótkim czasie po kanonizacji zaczęto umieszczać popiersie św. Stanisława na pieczęci kapitulnej okrągłej (kontrasigillum). Do XIV wieku kapituła krakowska uwierzytelniała dokumenty pieczęcią ostrołukową z przedstawieniem katedry o pięciopiętrowej wieży. W XV wieku sprawiła nową pieczęć także ostrołukową, przedstawiająca trzy korony, nad tarczą znajdują się popiersia św. Wacława i Stanisława. Postaci są w aureolach, św. Stanisław trzyma pastorał a św. Wacław włócznię z chorągwią.

 

Tarcza błękitna z trzema złotymi koronami stała się herbem kapituły krakowskiej, opisał ją bliżej Jan Długosz.

 

Katalog pieczęci dostępny jest lektorium.

 

Sygnatura zbioru: Kraków, AiBKKK, Sig.

Kraków, AiBKKK, Sig. 9a

 

 

Krakowska Kapituła Katedralna z contrasigillum, używana od XIII do XV wieku. Pieczęć II, ostrołukowa, wymiary: 83 x 56 mm. Wyciśnięta w naturalnym wosku, z wyobrażeniem budynku kościelnego, po prawej stronie pięciopiętrowa wieża,. Contrasigillum: wyobrażenie św. Stanisława otoczone nimbem, średnica 32 mm

 

Kraków, AiBKKK, Sig. 9

Pieczęć mniejsza Kapituły krakowskiej, XIV wiek. Ilustruje świętych patronów katedry, po prawej stronie Stanisław w szatach pontyfikalnych z pastorałem, po lewej Wacław w zbroi z włócznią. Poniżej w potrójnej arkadzie trzy modlące się postacie.

 

Kraków, AiBKKK, Sig. 52 

Kraków, AiBKKK, Sig. 52
OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Kazimierz Jagiellończyk, król Polski 1447–1492. Pieczęć majestatyczna, okrągła, wymiary: 120 mm. Władca ukazany na tronie w pozycji siedzącej, w koronie na głowie. Tron otoczony wieńcem herbów ziemskich wpisanych w rozetę. Pieczęć monarchy bardzo rzadko używana.

 

Kraków, AiBKKK, Sig. 4

Pieczęć mniejsza Kapituły krakowskiej, XIV wiek. Ilustruje świętych patronów katedry, po prawej stronie Stanisław w szatach pontyfikalnych z pastorałem, po lewej Wacław w zbroi z włócznią. Poniżej w potrójnej arkadzie trzy modlące się postacie.

 

Kraków, AiBKKK, Sig. 161

Kraków, AiBKKK, Sig. 161